top of page

Teknede Güvenlik

Bir tekneye ilk olarak binildiğinde, kaptan veya tekne sahibi tarafından verilen güvenlik brifingi çok önemlidir. Acil durum sözkonusu olduğunda, teknede asgari bulundurulması gereken ve önerilen teçhizatın nerede oldukları ve nasıl kullanılacağı teknedeki herkes tarafından biliniyor olmalıdır.

Buna göre;

  1. Her mürettebatın yanında bulundurması gereken yedek kıyafet, hava şartlarına uygun olmalıdır.

  2. Gece seyri için uygun boy ve güçte fener ve projektörler ile bunların pilleri kontrol edilmiş olmalıdır.

  3. Radar reflektörleri direğe veya çarmık tellerine sabit, aktif ve pasif olabilir

  4. Demirde iken asılan demir küresi, teknenin durumunu belirtir.

  5. Fırtına yelkeni bumbaya değil, kıç koç boynuzlarına sabitlenir.

  6. Yangın battaniyesi kuzineye yakın ama kesinlikle tam üstünde yerleştirilmemelidir. Aynı şekilde, her oda için 1’er adet 2 kg luk sulu veya köpük yangın tüpleri duvara monte, kolay ulaşılabilen yerlerde bulunmalıdır. 

  7. Teknedeki her kişi için 1 adet, çocuk için ise çocuk boyuna uygun, doğru standartta can yeleği bulundurulmalıdır. Can yeleklerinin yerleri işaretli olup,  her yelekte birer adet düdük ve reflektör bant bulunmalıdır. Suyla temasta aktif hale geçen flaşör fener eklenmesi uygundur.

  8. Yapılacak seyre uygun miktarda yedek yakıt ve deposu

  9. Sis ve benzeri kısıtlı görüş şartlarında uyarı ve benzeri amaçlı kullanılacak düzenekli veya manuel korna, çan ve/veya düdük

  10. Gerektiğinde MOB esnasında şuuru kapalı kazazedeyi denizden almak için kullanılacak seyyar veya kolay sökülebilen palanga düzeneği (örn. Anayelken iskotası)

  11. Kokpitin suyla dolması durumunda, kamaraya akmasına engel olacak kapı düzeneği

  12. Miyar (dümenci) pusulası

  13. MOB sırasında fırlatmak amacıyla 20 m salvolu yüzer halat

  14. Yedek yeke

  15. Tamir takımları, yedek sigortalar, ampuller, yelken tamir kiti ve kimyasallar (WD40, sunfix, sıvı conta)

  16. Küreği, ıskarmozu, tamir kiti, pompası, kendi demiri, motoru ve yakıtı ile servis botu

  17. Ucunda inceleri bağlı, sapı sağlam iki adet kova ve el pompası

  18. Manuel sintine pompası

  19. Pilleri çalışır vaziyette, ışıklı şamandırası, salvosu ve dalgalı denizler için bayrak gönderli şamandırası ile at nalı can simidi

  20. Mazot tankı çıkış vanası

  21. Motor yedekleri (impeller, kayış, yağ, filtre) ve manueli ile beraber servis bakımları güncel dizel motor

  22. Uygun yere yerleştirilmiş, uygun teçhizatı olan LPG tüpleri

  23. Yeterli akü kapasitesi ve takibi

  24. Tarihleri güncel işaret fişekleri, el maytabı ve duman kandili

  25. Portatif merdiven

  26. Gaz, duman ve sintine alarmları

  27. Servis kontrolü güncel can salı

  28. Güverte emniyet halatı

  29. Yedek yelken ve donanım (vinç kolu vb)

  30. Çalışır vaziyette navigasyon ışıkları ve yedek ampulleri

  31. Fırtına floğu

  32. Güvenlik brifingi ve kontrol tablosu

  33. Yedek demir ve halatlar. Fırtına demiri

  34. Tekneyi terk çantası (can salı içinde de bulunabilir)

  35. Yedek halat ve usturmaçalar

  36. İlk yardım seti

  37. Seyir için yeterli yiyecek, içecek, deniz tutmasına ve güneş çarpmasına karşı ilaç ve kremler, kişisel bakım malzemeleri

  38. Navigasyon için güncel kağıt haritalar, pergel, cetvel ve seyir yardımcıları (kerteriz pusulası, dürbün, el telsizi, yedek telsiz anteni)

  39. Her vananın yakınında bulunabilecek uygun ahşap konik tapa

Yelken Eğitimi ve Mavitur için yelkenseverler.com

TEHLİKE İŞARETLERİ 

 

Hayati tehlike, yangın, tekne batması söz konusu olduğunda verilecek ihbar ya da bildirimler toplam 15 kadar olup bunların en çok kullanılan ve uygulananları aşağıdaki gibidir:

 

  • Telsizden MAYDAY çağrısı.

  • İşaret fişeği, el maytabı veya duman 

  • EPİRB veya SART

  • Devamlı sis kornası çalmak

  • November ve Charlie işaret flamalarının üst üste basılması

  • Siyah kare üzerine siyah küre 

  • Işık veya ses ile SOS kodu verilmesi

  • Elleri aşağı yukarı sallamak

  • Kısa aralıklarla silah ateşlemek

  • Alev ve duman göstermek

  • Boya atmak

Yelken Eğitimi ve Mavitur için yelkenseverler.com

İŞARET FİŞEKLERİ 

 

İşaret fişekleri olarak bilinen paraşütlü işaret fişeği, el maytabı ve duman her teknenin seyrü sefer tahditlerine göre belirlenmiş sayıda taşıması gereken acil durum elemanıdır. 

Duman

 

Gündüz kullanılan turuncu renkli duman, en az 3 dk boyunca, hem rüzgarın yönünü hem de şiddetini kurtarıcılara gösterir. Denizde yüzen, su geçirmez kabında saklanır. Üzerinde kullanma kılavuzu bulunur. Ateşleme ile çalışmadığı için yakıt ve yağ sızıntısı durumlarında alev almaz, güvenle kullanılır

 

El maytabı 

 

Su geçirmez özel muhafaza kabı içerisinde bulunur. Rutin kontoller ile tarihlerinin geçmediği bilinmelidir. Üzerindeki kullanma kılavuzunda nasıl kullanılacağı belirtilmiş olmalıdır. 15000 kandeladan az olmamak kaydıyla en az 1 dk ışık vermelidir. Ateşlendikten sonra kol gövdeden açık rüzgaraltı yönünde tutulur.

 

Paraşütlü işaret fişeği

 

Su geçirmez özel muhafazası içinde saklanır. Üzerinde kullanma talimatı vardır. Ateşlendikten sonra (hiçbir zaman tam tepeye 90° açıyla yapılmaz) 300-400 metreye çıkar. En az 30000 kandela ışık verecek şekilde, sn’de 5 m hızla düşer. En az 40 sn boyunca ışık verir. Arka arkaya (1 dk arayla) rüzgaraltına doğru atılır. Helikopter kurtarmalarında paraşütlü fişek kullanılmamalıdır.

CAN YELEKLERİ

 

Standart can yeleği, (ISO-12402-3) şuuru kapalı yetişkini tuzlu su üzerinde, başı batmayacak ve 150N’dan az kaldırma gücü olmayacak şekilde tasarlanmıştır. Manuel kol ile kumanda edilen CO2 tüpü sayesinde şişirilen can yeleklerini aynı zamanda nefesle şişirmek de mümkündür.

Havayollarının servis ettiği yelekler bu gruptadır. Her birinde düdük, reflektör bantlar ve uygun giyinmek için kemerler mevcuttur. 

 

Bunun yanında ISO-12402-6 grubu yelekler hidrostatik kilitleri sayesinde otomatik olarak da şişebilirler. Yeni sistem (çekiç tiplerde) güvertede ıslanma ile devreye girmeyen bu tip yeleklerde ekstra olarak D halka (emniyet kemeri için) ve çırpıntılı suya düşme durumunda ağız ve burun bölgesini koruyan serpinti koruyucuları bulunabilir.

 

275 N kaldırma kapasitesine sahip, ISO-12402-2 açık deniz şartlarında üzerinde çok fazla miktarda giysi ve mont taşıyan veya kilolu kişiler için uygundur.

CAN SİMİDİ, FENERİ ve SALVOSU

 

SOLAS-74 LSA koduna göre, her yelkenli tekne en az bir adet at nalı can simidi, suyla temasta devreye girecek flaşör feneri ve salvo taşımalıdır. Regülasyonlara göre, can simidi:

  • Kolaylıkla yerinden çıkartılıp denize atılacak şekilde monte edilmeli, bağlanmamalıdır.

  • Her can simidi üzerine tekne adı ve bağlama limanı yazılı olmalıdır

  • Dış çapları 800 mm’den fazla, iç çapları 400 mm’den az olmamalıdır

  • Tatlı suda 14,5 kg demiri kaldıracak yüzerliğe sahip olmalıdır

  • Ateşe maruz kaldığında 2 sn’den daha kısa peryotta alev almamalıdır

  • 30 m ve altında yükseklikten atıldığında zarar görmemelidir

  • Flaşörün yanma peryodu dk’da 50-70 aralığında olmalı, bütün yönlerden görülen, en az 2 saat süreyle, 2 kandeladan fazla beyaz ışık veren fener olmalıdır.

  • Dalgalı denizde can simidine bağlı O harfi (Oscar) flamalı şamandıra görünümü kolaylaştırır.

Yelken Eğitimi ve Mavitur için yelkenseverler.com

Denize Adam Düşmesi-MOB (Man Over Board) 

 

Man Over Board yani seyir halindeki tekneden birisinin denize düşmesi en tehlikeli olayların başında gelir. Özellikle dalgalı denizde veya gece seyrinde çok ciddi sonuçları olan bir tecrübedir. Dalgalı havalarda, kokpitin dışındaki mürettebat en büyük risk altında olan gruptur.

 

Böyle durumlarda, emniyet kemeri ve can yeleği kullanımı şarttır. Bu ekipmanda mutlaka bir adet düdük, su geçirmez feneri ve reflektör bandı olmalıdır. Açık denizde seyredenlerde EPIRB kullanımı uygundur. Kokpit en güvenli yerlerden birisidir. Yelken seyrinde kokpitten çıkıp baş üstüne gidecek olan birisi kaide itibarıyla mutlaka rüzgarüstü tarafı tercih etmelidir.

 

MOB durumunda neler yapılır-yapılmaz? 

  • Birisinin denize düştüğünü gören mürettebat, teknede herkesin duyabileceği gibi bağırarak uyarır.

  • Eğer dümenci değilse, yaptığı işe bırakarak, bakışını düşen kişiden ayırmadan, kazazedeyi gözden kaybetmez

  • Eğer kazazede yakındaysa at nalı şamandıra atılır. Şamandıraların, simitlerin ve can yeleklerinin sarı, turuncu veya kırmızı renkli yapılıyor olmasının sebebi denizde kolay fark edilebilmeleri içindir.

  • Gece seyriyse ışıklı şamandıra mutlaka atılır.

  • Kendi mekanizması ve salvosu olan sistemler daha pratiktir.

  • Dalgalı denizde uzun gönderi olan şamandıralar çok yararlıdır.

  • En kısa sürede teknenin yavaşlaması ve kazazedeye doğru dönmesi için gerekli manevralar yapılır.

  • Çalışmıyorsa motor çalıştırılır

  • Varsa cenova indirilir. Anayelken iskotası kasılarak orta hatta alınır. 

  • Manevra ile kazazedenin üstüne dönülür. Williamson veya benzer uygulamalarla kazazededen en az şekilde uzaklaşarak, ama teknenin altına da girmemesini sağlayarak manevra edilir.

  • Kazazede yanına gelince motor boşa alınır. 

  • Baygın veya yorgun kazazedeyi, güverteye almak için anayelken ıskotası donanımı ve bumbadan yararlanılabilir. 

  • Eğer suda bir servis botu mevcutsa, hem manevra hem de kazazedeyi sudan çıkartmak için çok yararlı olabilir.

YANGIN

 

Teknede yangın en korkulan tehlikeli durumlardan birisidir. Yangın oluşabilmesi için; 1-Yanıcı madde, 2-Isı ve 3-Oksijen gereklidir.

 

Bunlardan bir veya birkaçı eksikse yangın oluşmaz. Keza söndürme prensibi de bu 3 unsurdan bir veya birkaçını ortamdan uzaklaştırma mantığı üzerine kuruludur. 

 

Teknede her kamarada bir adet 2 kg, her kuzinede bir adet 2 kg, her motor ve dairesi (dıştan takma hariç) için 6 kg yangın tüpü bulundurulmalıdır. 

 

Teknede genellikle köpük veya sulu tipte (sarı veya kırmızı etiketli) ve CO2 (siyah etiketli) taşınabilir yangın söndürücüler kullanılır. Bunun yanında bir kova ile deniz suyu ile soğutma ve söndürme işlemi yapılabilir. Elektrik yangınlarında şalteri kapatmak, gaz yangınlarında vanayı kesmek ve motor dairesi yangınlarında motorsuyu giriş vanasını kapatmak önemlidir. 

Yelken Eğitimi ve Mavitur için yelkenseverler.com
Yelken Eğitimi ve Mavitur için yelkenseverler.com
bottom of page