Teknede Güvenlik
Bir tekneye ilk olarak binildiğinde, kaptan veya tekne sahibi tarafından verilen güvenlik brifingi çok önemlidir. Acil durum sözkonusu olduğunda, teknede asgari bulundurulması gereken ve önerilen teçhizatın nerede oldukları ve nasıl kullanılacağı teknedeki herkes tarafından biliniyor olmalıdır.
Buna göre;
-
Her mürettebatın yanında bulundurması gereken yedek kıyafet, hava şartlarına uygun olmalıdır.
-
Gece seyri için uygun boy ve güçte fener ve projektörler ile bunların pilleri kontrol edilmiş olmalıdır.
-
Radar reflektörleri direğe veya çarmık tellerine sabit, aktif ve pasif olabilir
-
Demirde iken asılan demir küresi, teknenin durumunu belirtir.
-
Fırtına yelkeni bumbaya değil, kıç koç boynuzlarına sabitlenir.
-
Yangın battaniyesi kuzineye yakın ama kesinlikle tam üstünde yerleştirilmemelidir. Aynı şekilde, her oda için 1’er adet 2 kg luk sulu veya köpük yangın tüpleri duvara monte, kolay ulaşılabilen yerlerde bulunmalıdır.
-
Teknedeki her kişi için 1 adet, çocuk için ise çocuk boyuna uygun, doğru standartta can yeleği bulundurulmalıdır. Can yeleklerinin yerleri işaretli olup, her yelekte birer adet düdük ve reflektör bant bulunmalıdır. Suyla temasta aktif hale geçen flaşör fener eklenmesi uygundur.
-
Yapılacak seyre uygun miktarda yedek yakıt ve deposu
-
Sis ve benzeri kısıtlı görüş şartlarında uyarı ve benzeri amaçlı kullanılacak düzenekli veya manuel korna, çan ve/veya düdük
-
Gerektiğinde MOB esnasında şuuru kapalı kazazedeyi denizden almak için kullanılacak seyyar veya kolay sökülebilen palanga düzeneği (örn. Anayelken iskotası)
-
Kokpitin suyla dolması durumunda, kamaraya akmasına engel olacak kapı düzeneği
-
Miyar (dümenci) pusulası
-
MOB sırasında fırlatmak amacıyla 20 m salvolu yüzer halat
-
Yedek yeke
-
Tamir takımları, yedek sigortalar, ampuller, yelken tamir kiti ve kimyasallar (WD40, sunfix, sıvı conta)
-
Küreği, ıskarmozu, tamir kiti, pompası, kendi demiri, motoru ve yakıtı ile servis botu
-
Ucunda inceleri bağlı, sapı sağlam iki adet kova ve el pompası
-
Manuel sintine pompası
-
Pilleri çalışır vaziyette, ışıklı şamandırası, salvosu ve dalgalı denizler için bayrak gönderli şamandırası ile at nalı can simidi
-
Mazot tankı çıkış vanası
-
Motor yedekleri (impeller, kayış, yağ, filtre) ve manueli ile beraber servis bakımları güncel dizel motor
-
Uygun yere yerleştirilmiş, uygun teçhizatı olan LPG tüpleri
-
Yeterli akü kapasitesi ve takibi
-
Tarihleri güncel işaret fişekleri, el maytabı ve duman kandili
-
Portatif merdiven
-
Gaz, duman ve sintine alarmları
-
Servis kontrolü güncel can salı
-
Güverte emniyet halatı
-
Yedek yelken ve donanım (vinç kolu vb)
-
Çalışır vaziyette navigasyon ışıkları ve yedek ampulleri
-
Fırtına floğu
-
Güvenlik brifingi ve kontrol tablosu
-
Yedek demir ve halatlar. Fırtına demiri
-
Tekneyi terk çantası (can salı içinde de bulunabilir)
-
Yedek halat ve usturmaçalar
-
İlk yardım seti
-
Seyir için yeterli yiyecek, içecek, deniz tutmasına ve güneş çarpmasına karşı ilaç ve kremler, kişisel bakım malzemeleri
-
Navigasyon için güncel kağıt haritalar, pergel, cetvel ve seyir yardımcıları (kerteriz pusulası, dürbün, el telsizi, yedek telsiz anteni)
-
Her vananın yakınında bulunabilecek uygun ahşap konik tapa
TEHLİKE İŞARETLERİ
Hayati tehlike, yangın, tekne batması söz konusu olduğunda verilecek ihbar ya da bildirimler toplam 15 kadar olup bunların en çok kullanılan ve uygulananları aşağıdaki gibidir:
-
Telsizden MAYDAY çağrısı.
-
İşaret fişeği, el maytabı veya duman
-
EPİRB veya SART
-
Devamlı sis kornası çalmak
-
November ve Charlie işaret flamalarının üst üste basılması
-
Siyah kare üzerine siyah küre
-
Işık veya ses ile SOS kodu verilmesi
-
Elleri aşağı yukarı sallamak
-
Kısa aralıklarla silah ateşlemek
-
Alev ve duman göstermek
-
Boya atmak
İŞARET FİŞEKLERİ
İşaret fişekleri olarak bilinen paraşütlü işaret fişeği, el maytabı ve duman her teknenin seyrü sefer tahditlerine göre belirlenmiş sayıda taşıması gereken acil durum elemanıdır.
Duman
Gündüz kullanılan turuncu renkli duman, en az 3 dk boyunca, hem rüzgarın yönünü hem de şiddetini kurtarıcılara gösterir. Denizde yüzen, su geçirmez kabında saklanır. Üzerinde kullanma kılavuzu bulunur. Ateşleme ile çalışmadığı için yakıt ve yağ sızıntısı durumlarında alev almaz, güvenle kullanılır
El maytabı
Su geçirmez özel muhafaza kabı içerisinde bulunur. Rutin kontoller ile tarihlerinin geçmediği bilinmelidir. Üzerindeki kullanma kılavuzunda nasıl kullanılacağı belirtilmiş olmalıdır. 15000 kandeladan az olmamak kaydıyla en az 1 dk ışık vermelidir. Ateşlendikten sonra kol gövdeden açık rüzgaraltı yönünde tutulur.
Paraşütlü işaret fişeği
Su geçirmez özel muhafazası içinde saklanır. Üzerinde kullanma talimatı vardır. Ateşlendikten sonra (hiçbir zaman tam tepeye 90° açıyla yapılmaz) 300-400 metreye çıkar. En az 30000 kandela ışık verecek şekilde, sn’de 5 m hızla düşer. En az 40 sn boyunca ışık verir. Arka arkaya (1 dk arayla) rüzgaraltına doğru atılır. Helikopter kurtarmalarında paraşütlü fişek kullanılmamalıdır.
CAN YELEKLERİ
Standart can yeleği, (ISO-12402-3) şuuru kapalı yetişkini tuzlu su üzerinde, başı batmayacak ve 150N’dan az kaldırma gücü olmayacak şekilde tasarlanmıştır. Manuel kol ile kumanda edilen CO2 tüpü sayesinde şişirilen can yeleklerini aynı zamanda nefesle şişirmek de mümkündür.
Havayollarının servis ettiği yelekler bu gruptadır. Her birinde düdük, reflektör bantlar ve uygun giyinmek için kemerler mevcuttur.
Bunun yanında ISO-12402-6 grubu yelekler hidrostatik kilitleri sayesinde otomatik olarak da şişebilirler. Yeni sistem (çekiç tiplerde) güvertede ıslanma ile devreye girmeyen bu tip yeleklerde ekstra olarak D halka (emniyet kemeri için) ve çırpıntılı suya düşme durumunda ağız ve burun bölgesini koruyan serpinti koruyucuları bulunabilir.
275 N kaldırma kapasitesine sahip, ISO-12402-2 açık deniz şartlarında üzerinde çok fazla miktarda giysi ve mont taşıyan veya kilolu kişiler için uygundur.
CAN SİMİDİ, FENERİ ve SALVOSU
SOLAS-74 LSA koduna göre, her yelkenli tekne en az bir adet at nalı can simidi, suyla temasta devreye girecek flaşör feneri ve salvo taşımalıdır. Regülasyonlara göre, can simidi:
-
Kolaylıkla yerinden çıkartılıp denize atılacak şekilde monte edilmeli, bağlanmamalıdır.
-
Her can simidi üzerine tekne adı ve bağlama limanı yazılı olmalıdır
-
Dış çapları 800 mm’den fazla, iç çapları 400 mm’den az olmamalıdır
-
Tatlı suda 14,5 kg demiri kaldıracak yüzerliğe sahip olmalıdır
-
Ateşe maruz kaldığında 2 sn’den daha kısa peryotta alev almamalıdır
-
30 m ve altında yükseklikten atıldığında zarar görmemelidir
-
Flaşörün yanma peryodu dk’da 50-70 aralığında olmalı, bütün yönlerden görülen, en az 2 saat süreyle, 2 kandeladan fazla beyaz ışık veren fener olmalıdır.
-
Dalgalı denizde can simidine bağlı O harfi (Oscar) flamalı şamandıra görünümü kolaylaştırır.
Denize Adam Düşmesi-MOB (Man Over Board)
Man Over Board yani seyir halindeki tekneden birisinin denize düşmesi en tehlikeli olayların başında gelir. Özellikle dalgalı denizde veya gece seyrinde çok ciddi sonuçları olan bir tecrübedir. Dalgalı havalarda, kokpitin dışındaki mürettebat en büyük risk altında olan gruptur.
Böyle durumlarda, emniyet kemeri ve can yeleği kullanımı şarttır. Bu ekipmanda mutlaka bir adet düdük, su geçirmez feneri ve reflektör bandı olmalıdır. Açık denizde seyredenlerde EPIRB kullanımı uygundur. Kokpit en güvenli yerlerden birisidir. Yelken seyrinde kokpitten çıkıp baş üstüne gidecek olan birisi kaide itibarıyla mutlaka rüzgarüstü tarafı tercih etmelidir.
MOB durumunda neler yapılır-yapılmaz?
-
Birisinin denize düştüğünü gören mürettebat, teknede herkesin duyabileceği gibi bağırarak uyarır.
-
Eğer dümenci değilse, yaptığı işe bırakarak, bakışını düşen kişiden ayırmadan, kazazedeyi gözden kaybetmez
-
Eğer kazazede yakındaysa at nalı şamandıra atılır. Şamandıraların, simitlerin ve can yeleklerinin sarı, turuncu veya kırmızı renkli yapılıyor olmasının sebebi denizde kolay fark edilebilmeleri içindir.
-
Gece seyriyse ışıklı şamandıra mutlaka atılır.
-
Kendi mekanizması ve salvosu olan sistemler daha pratiktir.
-
Dalgalı denizde uzun gönderi olan şamandıralar çok yararlıdır.
-
En kısa sürede teknenin yavaşlaması ve kazazedeye doğru dönmesi için gerekli manevralar yapılır.
-
Çalışmıyorsa motor çalıştırılır
-
Varsa cenova indirilir. Anayelken iskotası kasılarak orta hatta alınır.
-
Manevra ile kazazedenin üstüne dönülür. Williamson veya benzer uygulamalarla kazazededen en az şekilde uzaklaşarak, ama teknenin altına da girmemesini sağlayarak manevra edilir.
-
Kazazede yanına gelince motor boşa alınır.
-
Baygın veya yorgun kazazedeyi, güverteye almak için anayelken ıskotası donanımı ve bumbadan yararlanılabilir.
-
Eğer suda bir servis botu mevcutsa, hem manevra hem de kazazedeyi sudan çıkartmak için çok yararlı olabilir.
YANGIN
Teknede yangın en korkulan tehlikeli durumlardan birisidir. Yangın oluşabilmesi için; 1-Yanıcı madde, 2-Isı ve 3-Oksijen gereklidir.
Bunlardan bir veya birkaçı eksikse yangın oluşmaz. Keza söndürme prensibi de bu 3 unsurdan bir veya birkaçını ortamdan uzaklaştırma mantığı üzerine kuruludur.
Teknede her kamarada bir adet 2 kg, her kuzinede bir adet 2 kg, her motor ve dairesi (dıştan takma hariç) için 6 kg yangın tüpü bulundurulmalıdır.
Teknede genellikle köpük veya sulu tipte (sarı veya kırmızı etiketli) ve CO2 (siyah etiketli) taşınabilir yangın söndürücüler kullanılır. Bunun yanında bir kova ile deniz suyu ile soğutma ve söndürme işlemi yapılabilir. Elektrik yangınlarında şalteri kapatmak, gaz yangınlarında vanayı kesmek ve motor dairesi yangınlarında motorsuyu giriş vanasını kapatmak önemlidir.